Letnia Szkoła Kognitywistyki

Nasza Katedra jest współorganizatorem kolejnej już, VIII edycji Letniej Szkoły Kognitywistyki pt.

NARRACYJNY UMYSŁ

Letnia Szkoła Kognitywistyki organizowana pod patronatem Polskiego Towarzystwa Kognitywistycznego skierowana jest do młodych pracowników naukowych, doktorantów oraz studentów studiów kognitywistycznych (nauk o poznaniu i komunikacji społecznej), a także akademickich instytucji prowadzących badania w szeroko rozumianej kognitywistyce. Spotkania w ramach LSK mają charakter wykładów i warsztatów obejmujących swoją tematyką takie dyscypliny jak kognitywistyka, psychologia poznawcza i społeczna, semiotyka kognitywna, kulturoznawstwo, studia nad wizualnością, neuroestetyka. Podczas ósmej edycji Letniej Szkoły Kognitywistyki – w 2024 r. – zachęcamy do refleksji nad tym, czy narracja jest koniecznym składnikiem ludzkiego sposobu poznawania rzeczywistości

Narracja według słownika języka polskiego to sposób opowiadania przedstawiający zdarzenia w określonym porządku czasowym. Arystoteles podzielił narrację na trzy typy: historyczną, fabularną i argumentacyjną. Pierwsza, charakterystyczna dla dziejopisarstwa, porządkuje wydarzenia, które rzeczywiście zaszły. Druga, typowa dla sztuki, przedstawia wyobrażony ciąg fantastycznych zdarzeń. Trzecia, charakterystyczna dla prognoz i eksperymentów myślowych, opisuje relacje między zdarzeniami tylko prawdopodobnymi, które miałyby  ważne konsekwencje, gdyby się rzeczywiście wydarzyły. Wymienione typy narracji na różne sposoby wykorzystywane są w reklamie, polityce i rozrywce. Ich skuteczność świadczy o tym, że wszyscy potrzebujemy i lubimy snuć opowieści. Czy jednak umiejętnie wykorzystana narracja jest tylko chwytem retorycznym lub przynoszącą ulgę odskocznią od codzienności? Być może narracja jest czymś więcej niż kulturową konwencją i środkiem stylistycznym?

Antropolodzy twierdzą, że wszystkie kultury u swych źródeł mają wielkie opowieści a socjolodzy uzupełnią to twierdzeniem, że upadek wielkich narracji prowadzi do kryzysu cywilizacji. Jeśli te diagnozy są trafne, to znaczenie narracji wykracza daleko poza ich instrumentalne wykorzystanie dla zysku, polityki i rozrywki. Przeobrażenia narracji sygnalizują ważne zmiany w myśleniu jednostek oraz sposobach funkcjonowania społeczeństw i cywilizacji.

Czy narracja jest koniecznym składnikiem ludzkiego sposobu poznawania rzeczywistości?

Podczas ósmej edycji Letniej Szkoły Kognitywistyki zachęcamy do refleksji nad tym, czy narracja jest koniecznym składnikiem ludzkiego sposobu poznawania rzeczywistości.

• W jakich domenach życia narracyjne schematy są tylko estetyzującym dodatkiem, a w jakich stanowią niezbywalny wymiar ludzkiego doświadczenia?
• Czy można mieć zdrowe relacje społeczne bez narracji o stanach mentalnych i emocjonalnych innych ludzi?
• Czy można myśleć o sobie samym poza logiką narracji?
• I co się dzieje kiedy narracyjne schematy wykorzystywane do rozumienia siebie i innych zawodzą?
• Jak wykorzystać różne formy narracji, aby wychodzić z kryzysów i powracać do równowagi?
• Czy można żyć pełnym i harmonijnym życiem, bez spójnej opowieści o sobie i innych?
• Czy zatem granice narracji wyznaczają granice rozumienia a, o czym nie można opowiadać, o tym trzeba milczeć?

Być może, doniosłość narracji wykracza nie tylko poza ich instrumentalne wykorzystanie, ale również daleko przekracza wymiar kognitywny, dotykając samego rdzenia ludzkiej egzystencji. Czy rację ma Fryc Moitschek, ekscentryczny listonosz, postać z powieści Jerzego Pilcha, który kaznodziejskim tonem ogłasza:

Jaka opowieść takie całe życie! Tylko w opowieści jest rozwiązanie!

 

 NARRACYJNY UMYSŁ - kliknij