Letnia Szkoła Kognitywistyki

Nasza Katedra jest współorganizatorem kolejnej już, IX edycji Letniej Szkoły Kognitywistyki pt.

Letnia Szkoła Kognitywistyki organizowana pod patronatem Polskiego Towarzystwa Kognitywistycznego skierowana jest do młodych pracowników naukowych, doktorantów oraz studentów studiów kognitywistycznych (nauk o poznaniu i komunikacji społecznej), a także akademickich instytucji prowadzących badania w szeroko rozumianej kognitywistyce. Spotkania w ramach LSK mają charakter wykładów i warsztatów obejmujących swoją tematyką takie dyscypliny jak kognitywistyka, psychologia poznawcza i społeczna, semiotyka kognitywna, kulturoznawstwo, studia nad wizualnością, neuroestetyka.

Podczas dziewiątej edycji Letniej Szkoły Kognitywistyki – w 2025 r. – zachęcamy do refleksji nad rolą ciała i rzeczy w procesach poznawczych. Czy mówiąc o relacji między umysłem a rzeczami, można wyjść poza język figur stylistycznych? W jaki zatem sposób obiekty materialne, istniejące w przestrzeni i podlegające zależnościom przyczynowym wchodzą w interakcje z nieprzestrzennymi stanami umysłu, które rządzą się własną logiką racji, intencjonalności, wynikania i wykluczania?

Nauczyciele rzadko skupiają się na wyjaśnianiu uczniom, jak wykorzystywać ciała, rzeczy i przestrzeń wokół nich, aby lepiej myśleć i podejmować trafniejsze decyzje. Tymczasem, jak przekonują psychologowie, filozofowie i kognitywiści, rzeczy, ciała i umysły są ze sobą nierozerwalnie splątane. Wystarczy zagryźć ołówek w zębach, pobudzając mięśnie aktywne podczas uśmiechu, aby przywołać pozytywne emocje, które pomogą podczas rozwiązywania zadania. Z drugiej strony, osoby tylko rozmyślające o starości zaczynają wolniej działać, jak gdyby ich ciało, samo dostosowywało się do skojarzeń związanych z podeszłym wiekiem.

Teoretycy poznania ucieleśnionego, enaktywnego i rozszerzonego formułują radykalną tezę, że umysł człowieka rozciągnięty jest między jego ciałem, gestami i mową, a przedmiotami takimi jak notatki, mapy, indeksy, tabele i obrazy. W humanistyce coraz częściej zwraca się uwagę na rzeczy jako aktywne elementy świata, które decydują o relacjach społecznych i formach percepcji. Ten “zwrot ku rzeczom” zmierza do zrozumienia, jak nieożywione obiekty mogą zmieniać myślenie. Czy rzeczywiście nasze ciała mają swoje własne umysły a warunkiem prawdziwie ludzkiego myślenia jest zakorzenienie w rzeczach? Czy rzeczy zmieniają naszą aktywność poznawczą i twórczą, podobnie jak narzędzia wspierają pracę rąk? Możliwe, że teza o ścisłym związku ciała, rzeczy i umysłu, choć prawdziwa, nosi znamiona truizmu. Czy jest coś nowego i intelektualnie prowokującego w stwierdzeniu, że człowiek jest całością psychofizyczną i działa poprzez rzeczy? Być może tezy o roli ciała i rzeczy w procesach poznawczych, to tylko chwytliwe metafory? Czy mówiąc o relacji między umysłem a rzeczami, można wyjść poza język figur stylistycznych? W jaki zatem sposób obiekty materialne, istniejące w przestrzeni i podlegające zależnościom przyczynowym wchodzą w interakcje z nieprzestrzennymi stanami umysłu, które rządzą się własną logiką racji, intencjonalności, wynikania i wykluczania?

Zapraszamy uczestników i słuchaczy IX edycji Letniej Szkoły Kognitywistyki na wykłady, referaty i dyskusje wokół tematów:

Możliwości i ograniczenia post-kognitywistycznych koncepcji umysłu i poznania ucieleśnionego, enaktywnego, rozszerzonego, rozproszonego
Epistemologia narzędzi: jak poznajemy przez technologie?
Materia i forma: sztuka jako laboratorium i narzędzie poznania
Bycie twórcą i tworzywem: ciało jako narzędzie autokreacji
Poznanie poza umysłem: protetyka epistemiczna i sztuczna inteligencja
Granice podmiotowości: jak myślą inteligentne rzeczy?
Czy rozpoznajemy intencjonalność biotechnologicznych hybryd i maszyn?
Przezroczystość i opór: poznawcza dynamika obiektów codziennego użycia
Znaki, obiekty, symulakra: między światem realnym a wirtualnym
Wiedza, technologia, władza: kto kontroluje nasze narzędzia poznawcze?
Wzmacniacze umysłu: od rzeczy do farmakologii
Użycie i nadużycie technologii poznawczych.

Umysł wśród rzeczy - kliknij