Fot. ze zbiorów Gabinetu Dokumentów Życia Społecznego

W końcu 2005 r. do Gabinetu Rękopisów i Starych Druków Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu trafiła spuścizna profesora Artura Hutnikiewicza, znakomitego historyka literatury, eseisty i krytyka literackiego. W trakcie porządkowania niewielka część materiałów, ze względu na swoją formę, została wyodrębniona i przekazana do innych jednostek biblioteki (w tym np. albumy ze znaczkami, fotografie). Po opracowaniu cała, licząca 348 jednostek inwentarzowych, spuścizna podzielona została na siedem grup materiałów: 1) prace Artura Hutnikiewicza; 2) materiały dokumentujące jego działalność naukową, dydaktyczną i społeczno-polityczną; 3) materiały biograficzne; 4) korespondencję; 5) recenzje prac profesora; 6) materiały rodzinne; 7) materiały osób obcych.

Spuścizna prof. Hutnikiewicza obejmuje w większości materiały z okresu powojennego. Z lat wcześniejszych zachowały się w niej tylko nieliczne dokumenty, niewielka część korespondencji oraz notatki z wykładów uniwersyteckich we Lwowie, gdzie na Uniwersytecie Jana Kazimierza studiował filologię polską i klasyczną. W roku 1946 zmuszony do opuszczenia Lwowa, osiadł w Toruniu i związał się z powstałym wówczas Uniwersytetem Mikołaja Kopernika. Na toruńskiej uczelni przeszedł kolejne stopnie kariery akademickiej, uwieńczonej w roku 1973 otrzymaniem profesury zwyczajnej.

W pierwszej, najliczniejszej i najbardziej różnorodnej grupie materiałów znalazły się opracowania naukowe Artura Hutnikiewicza, teksty wykładów, recenzje i opinie o wydanych pracach, wydawnictwa popularnonaukowe, wywiady, prelekcje i przemówienia okolicznościowe oraz prace literackie i materiały warsztatowe. Profesor miał w swoim dorobku ponad 300 publikacji, w tym kilka monografii, wiele studiów, rozpraw, wstępów do edycji tekstów literackich i naukowych.

W drugiej grupie umieszczono materiały dotyczące działalności organizacyjno-naukowej profesora, wśród nich znajdują się m. in. afisze, informatory, zaproszenia na wykłady, prelekcje i wystawy różnych osób, dokumentacja działalności wydawniczej, społeczno-politycznej i dydaktycznej, seminariów magisterskich, opinie o pracy naukowej innych osób, w tym m. in. recenzje wydawnicze.

Wśród materiałów biograficznych znajdujących się w spuściźnie niewątpliwie najbardziej interesujący jest Dziennik, który Artur Hutnikiewicz zaczął pisać w roku 1973 i prowadził niemal do ostatnich miesięcy życia. Ostatnie wpisy w diariuszu pochodzą z października 2004 r. W spuściźnie znajduje się zarówno rękopis Dziennika, jak też jego maszynopis. W całości Dziennik nie był opublikowany, w latach 1978-1998 autor wydał tylko drobne jego fragmenty. Powstała po śmierci profesora Fundacja im. Artura Hutnikiewicza podjęła kroki w celu wydania całości Dziennika.

Oprócz Dziennika profesor pozostawił po sobie także kilka innych, znacznie już krótszych zapisów, dokumentujących przede wszystkim dni, które spędził w podróży. Pośród materiałów biograficznych znajdują się także ankiety, notatki z okresu studiów na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, metryki, legitymacje, zdjęcia itp.

Artur Hutnikiewicz należał do tego typu ludzi, którzy przechowują wszystkie otrzymywane listy i kartki, w jego spuściźnie znajduje się ich blisko trzy tysiące. Uczony korespondował prawie ze wszystkimi czołowymi polskimi historykami literatury i literaturoznawcami. Utrzymywał kontakty z osobistościami ze świata nauki, polityki, Kościoła. Bogata i bardzo różnorodna korespondencja stanowi przede wszystkim doskonały materiał do prowadzenia studiów literaturoznawczych i biograficznych.

Profesor był uznany i doceniony przez władze Uniwersytetu, władze samorządowe oraz władze państwowe. Dostrzeżona i wyróżniona została jego działalność społeczno-polityczna, za którą otrzymał m. in. papieski Order św. Krzyża Pro Ecclesia et Pontifice, a w roku 2002 tytuł Honorowego Obywatela Torunia. Artur Hutnikiewicz był erudytą, znakomitym uczonym, jednym z najwybitniejszych znawców literatury okresu Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego, szczególnie twórczości Stefana Żeromskiego, Jana Lechonia, Marii Dąbrowskiej i Stefana Grabińskiego, Mistrzem i wychowawcą wielu pokoleń filologów.