[fot. A. Dauksza-Wiśniewska ]

30 kwietnia 2008 r. zmarł prof. Marian Michniewicz, został pochowany 7 maja na cmentarzu św. Jerzego w Toruniu. Odszedł od nas jeden z twórców toruńskiej biologii, człowiek bardzo zasłużony dla rozwoju naszego uniwersytetu oraz nauki polskiej.

Profesor Marian Michniewicz urodził się 5 grudnia 1922 r. w Wilnie. Maturę uzyskał w maju 1940 r., w czasie gdy Wilno należało jeszcze do Litwy niepodległej. Jesienią tego samego roku, już w okresie Litwy radzieckiej, rozpoczął studia biologiczne na uniwersytecie wileńskim. Po zajęciu Wilna przez Niemców został w 1942 r. usunięty z uczelni, po czym pracował jako robotnik na kolei. W roku 1943 wstąpił do Armii Krajowej i walczył z Niemcami jako partyzant III Wileńskiej Brygady AK "Szczerbiec". Po ponownym zajęciu Wilna przez wojska radzieckie, chcąc uniknąć aresztowania przez NKWD, wstąpił jesienią 1944 r. do Ludowego Wojska Polskiego.

Zdemobilizowany jesienią 1945 r. rozpoczął przerwane studia biologiczne na UMCS w Lublinie. W 1948 r. uzyskał tytuł zawodowy magistra filozofii w zakresie botaniki. Już w 1946 r., jeszcze w czasie studiów, został zastępcą asystenta w Katedrze Fizjologii Roślin UMCS. W 1951 r. uzyskał doktorat w zakresie nauk matematyczno-przyrodniczych, zaś w 1957 stopień kandydata nauk biologicznych (po zniesieniu habilitacji), aby w 1958 r. otrzymać ówczesny tytuł naukowy docenta.

Jednocześnie od 1953 r. rozpoczął pracę w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, obejmując - początkowo jako zastępca profesora - kierownictwo Katedry Fizjologii Roślin. Kierownikiem tej katedry był przez 38 lat, do przejścia na emeryturę (1991). W latach 1956-1958 był prodziekanem, a w okresie 1958-1961 - dziekanem Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi. W latach 1969-1978 był dyrektorem i organizatorem Instytutu Biologii UMK.

Profesor Marian Michniewicz był jednak przede wszystkim badaczem i nauczycielem akademickim. Jako pierwszy rozpoczął w Polsce badania nad hormonami roślinnymi i stał się w tej dziedzinie niekwestionowanym w kraju liderem i autorytetem. Utworzył z toruńskiej Katedry Fizjologii Roślin krajowe centrum badań nad hormonami roślinnymi, a po stażu naukowym w Kalifornijskim Instytucie Technologicznym w Pasadenie (lata 1961-62) rozpoczął wraz z współpracownikami szeroko zakrojoną współpracę z placówkami badawczymi w USA. Współpraca ta zaowocowała uzyskaniem od Ministerstwa Rolnictwa USA czterech pięcioletnich grantów dotyczących badań nad rolą hormonów roślinnych w rozwoju drzew leśnych. Wyniki tych badań zostały wysoko ocenione przez stronę amerykańską, czego wyrazem było przyznanie Profesorowi "Certification of Appreciation" przez Ministerstwo Rolnictwa USA.

Prof. Marian Michniewicz odbył wiele zagranicznych podróży naukowych, zwłaszcza do USA i Kanady, uczestniczył w wielu zjazdach i sympozjach międzynarodowych oraz sam zorganizował w Toruniu 4 wielkie sympozja międzynarodowe poświęcone badaniom nad hormonami i regulatorami wzrostu roślin.

W uznaniu wielkiego dorobku naukowego został w 1964 r. profesorem nadzwyczajnym, a w 1971 - profesorem zwyczajnym i członkiem korespondentem PAN, zaś w 1986 r. - członkiem rzeczywistym PAN. Profesor był także członkiem wielu towarzystw naukowych, kolegiów redakcyjnych oraz wieloletnim członkiem Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej ds. Kadry Naukowej. Dorobek naukowy prof. Mariana Michniewicza obejmuje 150 publikacji, w tym 115 prac oryginalnych oraz wiele monografii i pozycji książkowych. Pod kierunkiem prof. M. Michniewicza wykonano 181 prac magisterskich, a 13 osób uzyskało stopień naukowy doktora.

Profesor został wyróżniony wieloma odznaczeniami państwowymi, resortowymi oraz wojskowymi. W lutym 2005 r., jako osoba wyjątkowo zasłużona dla UMK, otrzymał także prestiżowe wyróżnienie "Convallaria Copernicana".

Prof. Marian Michniewicz zostawił po sobie wspaniały dorobek naukowy i dydaktyczny oraz grono uczniów, z których wielu kontynuuje jego prace. Toruński ośrodek fizjologii w dalszym ciągu stanowi krajowe centrum w badaniach hormonalnej i molekularnej regulacji wzrostu i rozwoju roślin. Jest pozostałością po nim, ponieważ kiedyś go stworzył, a potem umacniał jego silną pozycję, zarówno na arenie krajowej, jak i międzynarodowej.

Pozostało także wspomnienie o Profesorze jako o wspaniałym, pełnym optymizmu człowieku, który potrafił swą pasję przekazać innym ludziom. Zyskał powszechny szacunek, uznanie i wdzięczność. Żal, że nie ma już między nami tego skromnego, uczynnego i gotowego do pomocy w każdej sytuacji Człowieka. Przez ostatnie lata, w obliczu ciężkiej choroby małżonki, otoczył ją wielką miłością i oddaniem. Nic dziwnego zatem, że podążyła za Profesorem - jej pogrzeb odbył się kilka dni później.

Wraz z Profesorem Marianem Michniewiczem kończy się także wileński rodowód ludzi związanych z Wydziałem Biologii i Nauk o Ziemi UMK. Ludziom tym winni jesteśmy największą wdzięczność, szacunek i pamięć.