[fot. nadesłana]

Tomasz Szczurek, długoletni pracownik naukowy Instytutu Fizyki UMK i profesor Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, zmarł 19 września 2006 r. Stało się to nagle i niespodziewanie. Dla najbliższej rodziny, współpracowników, znajomych był to prawdziwy wstrząs, zaskoczenie. Tym odczuciom dawano wyraz podczas uroczystości pogrzebowej, w której uczestniczyło liczne grono fizyków z Torunia i Bydgoszczy oraz wielu kolegów z okresu studiów z całego kraju. A oto jak śp. Tomasz Szczurek utrwalił się w pamięci przyjaciół i współpracowników.

Prof. dr hab. Franciszek Rozpłoch: Tomasz Szczurek urodził się 29 grudnia 1934 r. w Łączkach Jagiellońskich na Podkarpaciu. Rodzice jego byli nauczycielami szkół podstawowych. Był najmłodszym w licznej rodzinie. Podobnie jak jego starsi bracia otrzymał staranne wykształcenie podstawowe, średnie i wyższe (fizyka na UMK 1954-1959 r.). Miałem przyjemność studiowania z nim na tym samym roku fizyki, a następnie współpracy w tej samej grupie naukowej, kierowanej przez profesora Kazimierza Antonowicza. Już w czasie studiów Tomek dał się poznać jako zdolny student i bardzo szczery, uczynny i prawy człowiek. W czasie przygotowywania pracy magisterskiej, a później rozprawy doktorskiej wykazywał bardzo dobre przygotowanie teoretyczne, a szczególnie wielki talent w realizowaniu prac doświadczalnych i konstruowaniu precyzyjnej aparatury. W pracy dyplomowej dał tego dobry przykład, opracowując wraz z Zygmuntem Turłą, oparty o ich koncepcję wzmacniacz fazoczuły, który został wykorzystany następnie do budowy spektrometru EPR. Aparatura do pomiaru podatności magnetycznej węgla amorficznego, tzw. waga Faradaya została również przez niego zaprojektowana i wykonana.

Zatrudniony został pod koniec 1958 r. w grupie prof. K. Antonowicza (...). W drugiej połowie lat sześćdziesiątych bardzo ściśle współpracowaliśmy, prowadząc wiele cennych dyskusji naukowych, co stało się podstawą naszych owocnych badań. Łączyła nas bardzo serdeczna przyjaźń, która przetrwała do ostatnich dni jego życia. Po przejściu dr. hab. Tomka Szczurka do Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego (obecnie Uniwersytetu), gdzie otrzymał nominację na profesora uczelnianego, nasze kontakty naukowe rozluźniły się, ale rzadsze spotkania w Instytucie Fizyki były za to jeszcze bardziej serdeczne. Jego nagłe odejście bardzo głęboko wstrząsnęło mną i moimi najbliższymi. Straciliśmy człowieka wielkiego serca i umysłu.

Tomesz Szczurek w karykaturze prof. L. Jeśmanowicza

Dr Jerzy Wieczorek: Tomasz Szczurek tytuł doktora nauk fizycznych otrzymał w roku 1968 za pracę pt. Wkład niesparowanych elektronów w magnetyczne własności węgla. Promotorem pracy był prof. Kazimierz Antonowicz. W roku 1972 dr T. Szczurek wyjechał na dwuletni staż naukowy do Instytutu Fizyki na Uniwersytecie w Windsor (Kanada). Staż odbywał w pracowni prof. Mordechaya Schlesingera. Pracę zaczął od zaprojektowania i zbudowania nowoczesnego spektrometru, umożliwiającego badanie pierwiastków ziem rzadkich w zakresie próżniowego nadfioletu. Następnie wraz z prof. Schlesingerem wykonali i opublikowali całą serię prac dotyczących tej tematyki. Współpraca tych dwóch badaczy trwała kilkanaście lat i dr T. Szczurek wielokrotnie odwiedzał laboratorium prof. M. Schlesingera, przebywając tam na dłuższych lub krótszych stażach naukowych. Wykonane na tej aparaturze badania zostały przedstawione w roku 1984 w jego pracy habilitacyjnej zatytułowanej Widma absorpcyjne kryształów CaF₂: RE³⁺ w zakresie próżniowego nadfioletu.

W Instytucie Fizyki UMK dr hab. Tomasz Szczurek był zatrudniony w Zakładzie Radiospektroskopii i Fizyki Węgla. Współpracował prawie cały czas z tą samą grupą ludzi. W najtrudniejszych czasach dzięki Niemu powstawały nowe przyrządy, na których członkowie tej grupy mogli wykonywać badania. Wymienić tu należy spektrometry do badania elektronowego rezonansu paramagnetycznego i jądrowego rezonansu magnetycznego. Prowadził też wykłady z podstaw elektroniki oraz kierował pracowniami elektronicznymi, gdzie projektował nowe zadania i napisał skrypt dla studentów. Tomasz Szczurek kochał przyrodę - góry, wodę i las. Zimą każdego roku jeździł w górach na nartach, latem pływał na żaglówce uniwersyteckiej, która dzięki jego dbałości służyła przez całe lata wielu osobom.

Prof. dr hab. Piotr Malinowski, dziekan Wydziału Matematyki, Fizyki i Techniki UKW w Bydgoszczy: Profesor Szczurek związany był z naszym uniwersytetem od 1995 r., obejmując kierownictwo Zakładu Elektroniki i Informatyki Instytutu Techniki, które sprawował do chwili przejścia na emeryturę w 2005 r., ale nadal pracował u nas. Był bardzo cenionym i lubianym, choć wymagającym, nauczycielem akademickim. Prowadził wykłady, ćwiczenia i laboratoria z przedmiotu, na którym znał się jak mało kto - elektroniki. Wypromował wielu magistrów i licencjatów. Był wybitnym specjalistą elektronikiem, twórcą wielu przyrządów i aparatury pomiarowej, której wykonanie wymagało dużej wiedzy, umiejętności, cierpliwości i staranności. I takimi cechami właśnie wyróżniał się Profesor Szczurek. Dodać do nich należy niezwykle krytyczny stosunek wobec swoich prac, niezwykłą skromność, życzliwość i gotowość do udzielania pomocy. Jeszcze w lipcu br. dzięki jego pomocy i zaangażowaniu uruchomiony został spektrometr EPR na pasmo X w Katedrze Fizyki naszego uniwersytetu. Wspomniane cechy sprawiły, że był człowiekiem budzącym podziw i powszechny szacunek.

Do słów kondolencji i żalu oraz wspomnień o zmarłym dołączyli także wyrazy smutku koleżanki i koledzy ze Stowarzyszenia Absolwentów UMK: Tomasz Szczurek mimo dojazdów do uczelni bydgoskiej żywo interesował się sprawami macierzystego uniwersytetu. Od chwili powstania Stowarzyszenia Absolwentów UMK był członkiem naszej organizacji, wraz z żoną Ireną, także absolwentką toruńskiej fizyki. Od 10 lat przewodniczył Komisji Rewizyjnej SA. Niezmiernie obowiązkowy i dokładny, ostatnie sprawozdanie przedstawił na Walnym Zjeździe Stowarzyszenia 9 września br. Był człowiekiem wielkiej pracowitości, skromnym, niezwykle życzliwym, otwartym na potrzeby bliźnich. Zachowamy go we wdzięcznej pamięci.